ÇAMËRIA, PLAGË QË DHEMBË.

Nga: Afrim Caka
Prej kohësh është ndjerë nevoja që opinion botëror të njoh të vërtetën e dokumentuar mbi çështjen Çame.


Por një hordhi Grekësh e sllavësh të rreckosur dhe shpirttrazuar e përmbytën vendin. Qenë të uritur dhe të egërsuar. Dhe kaq e madhe ishte uria e tyre për kisha, tokë dhe për ta ndryshuar kulturën tonë, saqë ata më në fund e zaptuan tërë këtë tokë. Grabitën tokat e Shqipërisë, tokat e Kosovës, rrëmbyen prona e mëdha, i coptuan, rrahën, vranë e masakruan gjersa i bënë të tyret. Më e keqja, ata ngritën edhe shtëpi që ta quanin vetën pronar përmbi këto toka... Dhe të shpronsuarit, u shndërruan në kurbetçinjë në pesëdhjetë mijë, dhe treqind mijë dhe vërviteshin si një dallgë nëpër rrugë, sa andej dhe këndej, pa tokë e pa shtëpi.

Duhet të shtrëngojmë rripat siç duhet, në mos po, e dini ç’do të na kurdisin shkijet dhe grekët, pse jo edhe malazeztë. Veç ne mos u besofshit këtyre rreshtave se atëherë s’ka burrë që i ndalon. Po ta pyesim vetën: “Pushkët po s’namungojnë. Trimat s’namungojnë. Më mirë, të vdesim apo të rrojmë kështu?”. Ta marrim e t’u themi: - Përse të mos e bëjmë!... Këta janë gjarpërinj e jo njerëz, të them unë! U mbledhim rripat dhe mjekrrat e gjata e të zeza, t’u mbledhim. T’u kallim datën...

Vetëvrasje? Lajkatim më tinëzar nuk i i shte bërë çamëve në Kavajë ndonjëherë se nga diktatori shqiptar! Duke mos u mjaftuar me kaq, ai rendi drejt gabimit të radhës duke i sulmuar çamët në kampin e Kavajës, nëpërmjet përkthyesit të tij të zellshëm, pastaj edhe në gazeta, si “Zëri i popullit” etj... ky kishte qenë dhe ende mbetej thelbi i një prej dramave Çame, ndoshta prej dramave më tragjike, të historisë shqiptare. Gjithçka ishte përqenfuar te çamët e Epirit dhe, natyrisht, vetëm tek çamët. Sipas këtij deklarimi fatkeq, përkthyesit dhe rojët e tij nuk paskash qenë kurrfar problemi me Çam. Rrjedhimisht, me largimin e shqiptarëve Çam, miti i Çamëris do të binte për tokë.

Çamerisë dhe banorëve të saj.
Kjo tragjedi qartazi shpalos tragjedin çame. Përmbajtja e tragjedis e informon opinionin ndërkombëtar mbi krimet që ushtroi Greqia ndaj shqiptarëve të Çamërisë, mbi jë shekull më parë e në vazhdim. Ky gjenocidë mbartë mbi vete shfarosjen e shqiptarëve nga këto troje dhe njëherit sherben për ta kujtuar atyre të shkuarën e hidhur të kombit shqiptarë dhe për ta përcjell porosinë për të mos e harruar këtë tragjedi e cila nuk është mbyllur akoma, paçka pretendon Greqia. Dr. Noel Malcolm thekson se “fati i shqiptarëve çamë është një nga sekretet më të errëta historisë bashkëhore evropiane dhe më gjerë”.

Malcom bënë me dije se libri është një koleksion i dokumenteve të rëndësishme, që hedhin dritën e nevojshme mbi temën e trajtuar. Mbledhja e dokumenteve të nxjerra e Ministrisë së Jashtëme Britanike dhe arkivat të tjera. Libri mban tre kapituj kryesorë, që përfshijn,ë periudhën e kohës së sundimit ottoman, periudhën pas Marraveshjës së Lozanës dhe periudhës e pas Luftës së Dytë Botërore. Libri ilustrohet me harta të ndryeshme, ndërsa për të dokumentuar në menyr vizuale të tragjedisë ÇAME, janë dhënë edhe disa fotografi të nxjerra nga arkivi UNRRA-s Greqia asnjëherë nuk është pajtuar të hapë çështjën came dhe të përgjigjet për gjenocidin mbi çamët me kombësi shqiptare.

Asnjëherë grekët nuk dhanë përgjigje për plaçkitje dekonfskim të pasurive dhe të tokave të mëdha, në njërën nga pjesët më të pasura dhe më të bukura të Çamërisë (që ishte gjithmon shqiptare dhe do të mbetët shqiptare). Racizmi Grekë vazhdimisht e ka injoruar ekzistimin problemit ÇAM, dhe në anën tjetër ka shkatuar problem dhe komplikime politike e diplomatike (nga mungesa e guximit të politikanëve shqiptarë) duke e përdorur komunitetin grek në Shqipëri, i cili i krahasuar me atë çam është inekzistent.
Pse? Qeveria shqiptare heshtë!!!

Greqia asnjëherë nuk u ballafaquan me ndonjë kritikë apo sanksion apo sanksion serioz ndërkombëtar. Megjithëse përzënja e çamëve, ishte as më pake as më shumë spastrim etnik. Një veprim i këtill krijoj sinjale të gabuara, pasi la të kuptohej se ishte themeluar një presedan dhe mund të vazhdohej me përzënie të popujve edh enë situate të mëvonëshme. Duke u bazuar në këtë shembull, por edhe në disa rastetë tjera, një veprim të tillë e provoj Serbia e Mali i Zi më 1999. Greqia nuk duhet ta injoronte këtë tragjedi, që ka shkaktuar vetëdhe që është dokumentuarme profesionalizëm në librin “THE CHAM ALBANIANS OF GREECE”. Greqia për të keqën që ka bërë, por edhe për t’i dhënë rast që të fillojë të mendoj për të mundur lejimin e kthimit të çamëve në shtëpitë e tyre për dëmet e shkaktuara.